Bohater po 500 latach – bądź jak Piotr!

 

Piotra z Grudziądza, nazywanego też Petrusem Wilhelmim de Grudencz, poznałam któregoś dnia dzięki dr. Pawłowi Gancarczykowi. Zwróciłam na niego uwagę o tyle, o ile wymagały tego zobowiązania studenta muzykologii. Z jakiegoś jednak powodu nie umiałam przejść bez emocji obok jego muzyki. Może dlatego, że choć nie żyje już od ponad 500 lat, to skupia na sobie uwagę nie tylko badaczy, ale i wykonawców.

Sprawa z nim nie jest zresztą prosta, bo po tylu latach nie ma pewności, czy wszystkie odnalezione a przypisywane mu utwory rzeczywiście skomponował. Nie wiadomo też, ile jeszcze gdzieś kurzy się, czekając na dociekliwego muzykologa… Na pewno jeszcze co nieco zostało, bo Piotr z Grudziądza wyszedł z cienia historii dopiero 40 lat temu a po już odnalezionych utworach widać, że artystą był zdolnym i muzycznie płodnym. W 1975 roku odkrył go czeski muzykolog Jaromir Černy, analizując pewien motet. Potem już lawinowo posypały się identyfikacje kolejnych jego utworów. Wspomniany na wstępie dr Gancarczyk jest jednym z badaczy, który swoją działalność naukową w dużej mierze poświęcił właśnie zapomnianemu kompozytorowi z Grudziądza. Zapomnianemu coraz mniej, szczególnie dzięki idei festiwalu jego imienia. W tym roku odbywa się ogólnopolska edycja wydarzenia – zainaugurowana 3 czerwca we Wrocławiu, z koncertami w Grudziądzu, gościnnie także w Toruniu i Warszawie – miejscach, o których wiadomo, że kompozytor je odwiedził.

Bardzo pięknie o festiwalu mówią sami organizatorzy: Idea Festiwalu to nie tylko dzielenie się najpiękniejszą muzyką dawnej Europy, ale przede wszystkim promowanie ponadczasowych wzorców, które inspirują, dają siłę tworzenia. Piotr z Grudziądza udowodnił, że wszystko było i jest możliwe, nawet w czasach, w których do pokonania było więcej granic, niż tylko te, który każdy z nas ma w sobie. Każdy z nas jest Piotrem, każdy z nas może odkryć w sobie wyjątkowy talent i realizować swoje marzenia, otwierać się na nowe i jednocześnie być dumnym ze swoich korzeni i historii. Nie ważne jest pochodzenie, wiek, status społeczny i zbiegi okoliczności. Hasło „I TY JESTEŚ PIOTREM!” jest więc nośnikiem pozytywnych skojarzeń i symbolicznym łącznikiem między współczesną i XV-wieczną Europą, które - jak się okazuje - wcale nie są od siebie tak odległe.

Jeden z utworów Piotra z Grudziądza brzmi dziś tak: 

Jakie jeszcze granice zostaną pokonane – dowiemy się pewnie przy kolejnych edycjach, bo szerokie zainteresowania, nie tylko muzyczne, twórców festiwalu są zapowiedzią rewolucji w tworzeniu tego typu przedsięwzięć. Ale o tym opowiemy innym razem, być może już w przyszłym roku. Tymczasem pochylamy się nad programem tegorocznej edycji Festiwalu im. Piotra z Grudziądza:

Sobota 3.06. Wrocław
19.00 Ratusz, Rynek Główny
Koncert Inauguracyjny zespołu ARS CANTUS z Wrocławia Pobożność i rozrywka
utwory Piotra z Grudziądza

Sobota 3.06. Grudziądz
19.00 Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu
koncert zespołu ARS NOVA z Warszawy Najpiękniejsze pieśni polskie XVI/XVII w.

Niedziela 4.06. Grudziądz,
19.00 Bazylika św. Mikołaja w Grudziądzu
wykład - wprowadzenie do koncertu dr hab. Aliny Mądry prof. UAM w Poznaniu
koncert zespołu INTEMPERATA z Bydgoszczy Perły polskiej muzyki barokowej

Poniedziałek 5.06. Grudziądz
12.30 aula Zespółu Szkół Technicznych im. J.J. Śniadeckich w Grudziądzu
spektakl Teatru Baj Pomorski z Torunia Legendy toruńskie

17.00 aula Starostwa Powiatowego w Grudziądzu
otwarcie wystawy - Barwy muzyki Piotra z Grudziądza
koncert uczniów Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. Stanisława Moniuszki
w Grudziądzu Z muzyką przez wieki

Wtorek 6.06. Grudziądz
12.00 aula Starostwa Powiatowego w Grudziądzu
wykład dr. hab. Aliny Mądry prof. UAM w Poznaniu dla uczniów szkół ogólnokształcących
Po co historykowi muzyki stare papiery? O odkrywaniu naszej muzycznej przeszłości

13.30 I Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego w Grudziądzu
wykład dr. hab. Aliny Mądry prof. UAM w Poznaniu Po co historykowi muzyki stare papiery?
O odkrywaniu naszej muzycznej przeszłości

15.30 Błonia Wiślane
uroczystość nadania nazwy Alei Piotra z Grudziądza ścieżce pieszo-rowerowej

17.00 Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu
premiera monodramu Ślepiec Kazimierza Trybulskiego w wykonaniu Janusza Kamińskiego
z udziałem Chóru TIBI MARIAE
koncert Chóru TIBI MARIAE z Tomaszem Kurjatą Z Piotrem przez muzykę dawnej Europy

Środa 7.06. Grudziądz
10.00-14.00 aula Starostwa Powiatowego w Grudziądzu
warsztaty dla dzieci w wieku przedszkolnym i dzieci klas 1-3 szkół podstawowych zorganizowanych i przeprowadzonych przez Grudziądzkie Towarzystwo Kultury, Zespół Placówek Edukacyjno-Rewalidacyjnych oraz Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 5 - wspólny projekt edukacyjny Podróże przez wieki ze wsparciem Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 2

17.00-18.00 kawiarnia FADO CAFE przy ul. Mikołaja Reja w Grudziądzu
panel dyskusyjny – spotkanie twórców I Ty Jesteś Piotrem! prowadząca Beata Kastner

19.00 Bazylika św. Mikołaja w Grudziądzu
koncert Męskiego Zespołu Muzyki Cerkiewnej IKOS z Torunia – Muzyka cerkiewna dawnych Monasterów

Czwartek 8.06. Grudziądz
9.30 - 11.00 aula Starostwa Powiatowego w Grudziądzu
warsztaty dla dzieci w wieku przedszkolnym przeprowadzone przez Warsztaty Terapii Zajęciowej z udziałem Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 2 Artyści czy rzemieślnicy

12.00 - 14.00 aula Starostwa Powiatowego w Grudziądzu
warsztaty dla gimnazjalistów przeprowadzone przez Zespół Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich w Grudziądzu Wspólna kuchnia

17.00 aula Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. Stanisława Moniuszki w Grudziądzu wykład prof. dr. hab. Anny Janosz Uczestnictwo w kulturze – motywy i potrzeby
wykład dr. hab. Aliny Mądry prof. UAM w Poznaniu Jak muzykowano w dawnej Rzeczypospolitej

Piątek 9.06. Grudziądz
9.30-12.00 aula Starostwa Powiatowego w Grudziądzu
występy dzieci w wieku przedszkolnym i uczniów szkół podstawowych Zapraszamy na scenę

Piątek 9.06. Toruń
19.00 Dwór Artusa, koncert zespołu ARS CANTUS Pobożność i rozrywka (utwory Piotra
z Grudziądza)

Sobota. 10.06. Mokre
11.00 Sanktuarium Matki Bożej Mokrzańskiej
koncert zespołu MIRACULIS z Poznania Europejski renesans, blaski i cienie

Sobota. 10.06. Grudziądz
14.00-18.00 Góra Zamkowa
obserwacje Słońca oraz seanse w mobilnym cyfrowym planetarium Grudziądzki Oddział Towarzystwa Miłośników Astronomii Niebo Kopernika z muzyką dawną w tle

18.00-20.00 występy i pokazy grup rekonstrukcyjnych połączone z warsztatami dla młodych odbiorców
Bawimy się w rycerzy oraz Rusałkowe inspiracje

20.00-21.00 Bazylika św. Mikołaja w Grudziądzu
koncert zespołu ARS CANTUS Guillaume de Machaut Messe de Nostre Dame oraz ronda
i ballady

22.00-23.00 
Happening z okazji 625 rocznicy urodzin Piotra z Grudziądza Jak to dawniej w Grudziądzu bywało oraz przedstawienie świetlno-dźwiękowe Ognisty Flirt

Niedziela 11.06. Warszawa

17.00 Muzeum Narodowe w Warszawie
Sala kinowa Kino MUZ
wykład prof. dr. hab. Antoniego Ziemby Poliptyk Grudziądzki - arcydzieło sztuki Zakonu NMP

17.30 wykład dr. hab. Pawła Gancarczyka prof. IS PAN Piotr z Grudziądza i pytania o kulturę muzyczną państwa Zakonu Krzyżackiego w Prusach

18.30 Muzeum Narodowe w Warszawie
Hol Główny
Koncert Finałowy zespołu ARS CANTUS z Wrocławia Pobożność i rozrywka ( utwory Piotra
z Grudziądza)