Ciesz się operą na ekranie
DR JACEK KORNAK: Niedawno na rynku pojawiło się nagranie “Die Walkure” z zeszłorocznego Wielkanocnego Festiwalu w Salzburgu. Na pięćdziesiątą rocznicę istnienia festiwalu przygotowano swoistą rekonstrukcję pierwszego przedstawienia pochodzącego w 1967 roku. Wtedy to Herbert von Karajan zainaugurował nowy festiwal radykalną produkcją “Die Walkure”, którą przygotował od strony muzycznej oraz reżyserskiej.
Obecna wersja odtwarza scenografię z 1967 jednak jest wyreżyserowana przez Verę Nemirovą. Nemirova poniekąd wpisuje się w wizję Karajana, który widział “Walkirię” jako ponadczasowy, symboliczny dramat o uniwersalnych ludzkich emocjach w eschatologicznym kontekście. Nemirova jednak skupiła się na aktorstwie wydobywając proste, ludzkie uczucia z tej opery. Muzycznie przedstawienie to przygotował Christian Thielemann. Thielemann wolno, z uwagą prowadzi orkiestrę Staatskapelle Dresden. Pod jego batutą muzyka Wagnera jest celebrowana niemal jak religijne misterium. Niestety na DVD orkiestra brzmi w dość zwarty sposób. Rewelacyjnie za to brzmią soliści. Największe wrażenie robi Anja Harteros w roli Siglinde. Jej głos jest przepełniony emocjami, a zarazem ma piękne, lekkie brzmienie, dość nietypowe dla tej roli. Bardzo mocno, dramatycznie wykonał rolę Siegmunda Peter Seiffert, bardzo teatralnie brzmiał Georg Zappenfeld w roli Hundiga. Vitalij Kowaljow był władczym, ale zarazem poruszającym Wotanem. Jego głos miał silę, ale też momentami brzmiał lirycznie. Rolę Brunhildy przekonująco wykonała Anja Kampe, natomiast we Frickę wcieliła się Christa Mayer.
Die Walkure” Richard Wagner, Osterfestspiele Salzburg 2017, C-major
Właśnie ukazała się na DVD produkcja, która zainaugurowała nowy sezon w Royal Opera House w 2016. “Cosi fan tutte” Mozarta w reżyserii Jana Philippa Glogera wnosi świeży powiew do świata opery. Glogera jako reżysera ciężko sklasyfikować. Jego “Cosi fan tutte” z pewnością dalekie jest od tradycyjnych produkcji, jednak nie jest to też typowe Regietheater. Gloger stworzył przedstawienie, które w sposób naturalny potrafi śmieszyć i wzruszać. Jego “Cosi fan tutte” jest uwspółcześnione, ale zarazem momentami odrealnione, nieco oniryczne. Gloger w sposób rewelacyjny kreuje obrazy przepełnione melancholią, humorem, czułością. Te obrazy na długo pozostają w pamięci. Muzycznie przedstawienie to przygotował Semyon Bychov. Pod jego batutą orkiestra Royal Opera House brzmi niezwykle bogato, ekspresyjnie, ale zarazem ich gra ma w sobie coś zmysłowego. Wśród solistów wschodzące gwiazdy opery. Rolę Fiordiligi wykonała Corinne Winters, jako Dorabella wystąpiła Angela Brower, Daniel Behle wcielił się w Ferrando. Partię Guglielmo wykonał Alessio Arduini. Johannes Martin Kranzle zaśpiewał partię Don Alfonso, natomiast jako Despina wystąpiła Sabina Puertolas.
Cosi fan tutte, Wolfgang Amadeus Mozart, Royal Opera House, Opus Arte
Prawdziwą rzadkością są nagrania oper Mikołaja Rimskiego-Korsakowa. Zatem niemałą gratką dla melomanów jest najnowsze DVD Bel Air z nagraniem “Złotego kogucika” pochodzące z brukselskiej opery La Monnaie z 2016. Zapewne jedną z przyczyn tłumaczących fakt, że opera ta rzadko pojawia się na światowych scenach jest jej niezbyt porywające libretto. Akcja rozgrywa się w baśniowej Rosji gdzie car Dodon walczy z carycą Shemakha. Car nie jest zbyt przenikliwym władcą i wkrótce przegrywa z carycą. Oboje mają na koniec wziąć ślub, ale w ostatniej scenie wychodzi astrolog i informuje publiczność, że wszystko było iluzją. Jednak warto sięgnąć po tę operę z względu na niezwykle barwną, melodyjną muzykę Rimskiego-Korsakowa, mieniącą się od rosyjskich oraz orientalnie brzmiących melodii, które łatwo wpadają w ucho. Dla La Monnaie “Złotego kogucika” wyreżyserował Laurent Pelly. Jego wizja wnosi życie w tę dość schematyczną operę. Pelly przeniósł tę operę w czasy komunistycznej Rosji. Bardzo wyraziście ukazuje on absurdy władzy totalitarnej oraz życia w systemie totalitarnym. Orkiestrę La Monnaie poprowadził Alain Altinoglu. Od pierwszych taktów słychać, że to doświadczony dyrygent, który ma jasną wizję opery. Jego narracja jest spójna i klarowna. Rolę cara Dodon wykonuje Pavol Hunka, jako carycę Shemakha usłyszymy Venerę Gimadieva. Alexander Kravets śpiewa partię astrologa, natomiast kogucika wykonuje Sheva Tehoval.
“Le coq d’or” Nikolay Rimsky-Korsakov, La Monnaie, Bel Air
Wielu melomanów oczekiwało debiutu Jonasa Kaufmanna w roli Otella. W 2017 na deskach Royal Opera House po raz pierwszy wcielił się w tę rolę. Obecnie dzięki Sony możemy przedstawienie z ROH zobaczyć na DVD oraz Blu-ray. Przedstawienie to wyreżyserował Keith Warner, a scenografię zaprojektował Boris Kudlicka. Symboliczna scenografia sugeruje, że dramat Verdiego rozgrywa się w mrokach podświadomości Otella. Warner nie umieścił swojej produkcji w żadnej określonej czasoprzestrzeni. Raczej jest to hyperboliczna wizja umysłu zaślepionego przez zazdrość, człowieka zniszczonego przez intrygi. Orkiestrę Royal Opera House rewelacyjnie poprowadził Antonio Pappano. Pod jego batutą muzyka Verdiego jest niezwykle emocjonująca, mieni się od barw i ekspresji. Najważniejszy na tym nagraniu jest jednak Jonas Kaufmann. Rola Otella rzeczywiście wydaje się niemal idealna dla niego. Potrafi on stworzyć wokalny dramat, jak zapewne żaden inny tenor na świecie. Kaufmann śpiewa Otella w sposób mroczny, ale potrafi on też chwilami oczarować pięknym legato. Jego głos jest unikalnie wszechstronny dramatyczny, ale i posiada liryczne odcienie. Jako Desdemona wystąpiła Maria Agresta. Posiada ona delikatny głos o pięknej lirycznej barwie. Jako Jago wystąpił Marco Vratogna. Wykonał on tę rolę ostro. Jego głos miał ciemne, nieco chropowate brzmienie, które świetnie pasowało do tej postaci.
Otello, Giuseppe Verdi, Royal Opera House, Sony Classical