Gdy synagoga płacze

Jerzy Kichler wspomina jeden szczególny koncert sprzed dwudziestu lat: Piwniczna nora oświetlona słabymi jarzeniówkami, ściany szaro bure, stoły nakryte ceratą, to koszerna stołówka w Gminie Wyznaniowej Żydowskiej we Wrocławiu w 1994 roku. Między cudownie śpiewającymi pieśni szabatowe Żydami, pochodzącymi z Kresów, siedział zasłuchany młody muzyk. Rok później podczas liturii żydowskiego Nowego Roku, na ruiny wrocławskiej Synagogi padał deszcz, a ten sam muzyk, chociaż zziębnięty i mokry dyrygował profesjonalnym chórem, który śpiewał przejmującą modlitwę „Awijnu Malkejnu” – „Ojcze nasz, Królu nasz”. Synagoga płakała a zasłuchani uczestnicy liturgii mieli łzy wzruszenia w oczach. Chociaż wówczas mało kto wierzył w możliwość odbudowy tej świątyni, to dyrygent chóru już wówczas nadał zespołowi nazwę – Chór Synagogi pod Białym Bocianem. Tym niezwykłym muzykiem jest Stanisław Rybarczyk, któremu zawdzięczam wiele wzruszających chwil podczas modlitw i koncertów, to on daje mi możliwość uczestniczenia, jako komentatorowi, w niektórych projektach, co jest niezwykle inspirujące.

Takich wzruszających momentów w historii zespołu było wiele – Chór Synagogi pod Białym Bocianem we Wrocławiu świętuje jubileusz 20-lecia działalności artystycznej.
Jubileusz został zainaugurowany podczas XVIII Festiwalu Kultury Żydowskiej SIMCHA we Wrocławiu, koncertem z udziałem kantora młodego pokolenia – Yosepha Schwartza z Izraela. We wtorek 6 września zespół wystąpi w nowopowstałym Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej. Dzień później da koncert w Filharmonii Podkarpackiej, z udziałem najwybitniejszego kantora naszych czasów i wielkiego przyjaciela Chóru – Josepha Malovanego z Nowego Jorku i Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Podkarpackiej, dyrygować będzie Stanisław Rybarczyk. Kolejne koncerty odbędą się we Wrocławiu (13.09.2016, Synagoga pod Białym Bocianem) oraz w Berlinie (14.09.2016, Synagoga przy Pestalozzistrasse) z udziałem kantora Moshe Fishela. W niedzielę 18 września zespół wystąpi w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, z akompaniamentem wybitnego organisty, stale współpracującego z Chórem – Piotrem Rojkiem.

– W programie koncertu usłyszymy kompozycje najwybitniejszych twórców muzyki synagogalnej –mówi Stanisław Rybarczyk, dyrektor artystyczny zespołu i dyrygent – Pośród nich napotkamy utwory Louisa Lewandowskiego i Salomona Sulzera, kompozytorów szczególnie bliskich mojemu sercu, kompozytorów, których warsztat kompozytorski, wena melodyczna, umiejętność oddania piękna tekstów modlitewnych, porównywana może śmiało być z największymi twórcami w historii muzyki. Program koncertu został dobrany w ten sposób, aby z jednej strony uwypuklić wszystkie umiejętności artystyczne Chóru, a z drugiej, ukazać niezwykły świat śpiewów synagogalnych, gdzie poczesne miejsce zajmują emocje, ekspresja, uniesienie – dodaje Rybarczyk. Wrocławska publiczność będzie miała jeszcze jedną okazję do spotkania z muzyką synagogalną. W niedzielę 25 września Chór Synagogi pod Białym Bocianem wystąpi w ramach cyklu Wieczorów Tumskich. Ale to z pewnością nie koniec świętowania!

Chór powstał w kwietniu 1996 roku z inicjatywy wrocławskiego dyrygenta Stanisława Rybarczyka oraz studentów i absolwentów Akademii Muzycznej we Wrocławiu, a także dzięki przychylności Gminy Wyznaniowej Żydowskiej we Wrocławiu. Zespół występuje regularnie w Polsce i za granicą. Brał udział w licznych Festiwalach m.in.: Festiwalu Kultury Żydowskiej w Krakowie, Festiwalu „Wratislavia Cantans”, Festiwalu Muzyki Sakralnej w Warszawie, Przeglądzie Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu, Festiwalu Gaude Mater w Częstochowie, Muzycznym Festiwalu w Łańcucie. Koncertował na Międzynarodowych Targach Książki we Frankfurcie nad Menem. Uczestniczył w obchodach rocznicy Nocy Kryształowej w Hanowerze, Brunszwiku, Berlinie, Hamburgu i Görlitz. Wykonywał koncerty z najsłynniejszymi kantorami świata: Josephem Malovanym z Nowego Jorku, Alberto Mizrahim z Chicago, Moshe Schulhofem z Miami, Roslyn Barak z San Francisco, Shmuelem Barzilaiem z Wiednia, Moshe Sternem z Jerozolimy /kantorem Wielkiej Synagogi/, Laszlo Fekete z Budapesztu, Avitall Gerstetter z Berlina, Davidem Ullmannem z Jerozolimy, Israelem Randem z Tel-Awiwu.
Zespół towarzyszy nabożeństwom podczas świąt żydowskich i innych uroczystości w Gminie Wyznaniowej Żydowskiej we Wrocławiu. Współpracuje z Europejskim Centrum Muzyki Żydowskiej w Hanowerze kierowanym przez Andora  Izsáka.

W roku 1998 ukazała się nakładem firmy Koch International płyta Chóru Synagogi Pod Białym Bocianem zatytułowana „Shalom”. W swoim dorobku Chór posiada także wydaną w Niemczech płytę „Das verstummte Lied – die Musik der zerstörten Synagogen” - „Pieśń, która zamilkła - Muzyka zniszczonych Synagog”.  W lutym 2001 wraz z Justyną Steczkowską, Mateuszem Pospieszalskim i jego orkiestrą oraz Orkiestrą Kameralną „Leopoldinum” wziął udział w nagraniu płyty „Alkimja” zawierającej tradycyjne pieśni żydowskie, w opracowaniu Romana Kołakowskiego i Mateusza Pospieszalskiego. W  czerwcu 2006 roku ukazała się płyta z okazji 10-lecia zespołu. W roku 2011 z okazji 15-lecia zespołu zarejestrowane zostały dwa jubileuszowe koncerty z udziałem berlińskiej kantorki Avitall Gerstetter, we Wrocławiu oraz w Hanowerze.

W latach 2002-2005 przygotował programy z saksofonistą jazzowym Piotrem Baronem, z norweską artystką Bente Kahan, z aktorami Teatru Polskiego we Wrocławiu. W roku 2005 Chór Synagogi pod Białym Bocianem we Wrocławiu wspólnie z Polsko-Niemiecką Młodą Filharmonią Dolny Śląsk oraz kantorem Josephem Malovanym wystąpił na Parieserplatz w Berlinie z okazji uroczystości odsłonięcia Pomnika dla Pomordowanych Żydów Europy.
W czerwcu 2008 roku odbył tournée po Estonii, występując na najważniejszych festiwalach m.in.: w Tallinie. W 2009 roku na XI Festiwal Kultury Żydowskiej SIMCHA  przygotował nowy program: „Pieśni” Mordechaja Gebirtiga.
W 2010 roku wziął udział w koncertach uświetniających otwarcie synagogi Pod Białym Bocianem we Wrocławiu wraz z Josephem Malovanym i Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Wrocławskiej pod dyrekcją Stanisława Rybarczyka, a w roku 2011 otworzył koncertem VIII Festiwal „Warszawa Singera”. Jubileusz 15–lecia działalności uczcił koncertami we Wrocławiu i Hanowerze z udziałem berlińskiej kantorki Avitall Gerstetter. W grudniu 2013 roku wystąpił z koncertami w Berlinie podczas III Festiwalu Louisa Lewandowskiego, w  którym wystąpili artyści z Jerozolimy, Górnej Galilei, Londynu, Bazylei, Lipska i Berlina. W grudniu 2014 przygotował specjalny projekt edukacyjny zatytułowany „Opowieści Chanukowe” Berlina, a w listopadzie 2014 dał koncert w Filharmonii Hradec Kralove w Czechach. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej i Sakralnej „Anima Mundi” gościł Chór w roku 2015 w przepięknie zrekonstruowanej Synagodze w Chmielniku. W roku 2016 Chór Synagogi pod Białym Bocianem świętuje 20-lecie działalności artystycznej.

Krytyka muzyczna wyraża się o Chórze niezwykle entuzjastycznie, podkreślając wspaniałe umiejętności Zespołu, a także niepowtarzalną atmosferę koncertów.
Chór Synagogi Pod Białym Bocianem, jest jedynym chórem synagogalnym w Polsce. Śpiewa utwory kompozytorów żydowskich, głównie muzykę synagogalną. Popularyzuje pieśni wybitnego wrocławskiego kantora, wykładowcy wrocławskiego Seminarium Rabinackiego w latach 1844-1889 Moritza Deutscha.

Stanisław Michał Rybarczyk to dyrygent, animator kultury, menedżer i pedagog. Związany przez lata kariery artystycznej jako dyrygent z Operą Wrocławską, Filharmonią Wrocławską, Ośrodkiem PR i TV we Wrocławiu, Wojewódzkim Domem Kultury, Centrum Sztuki IMPART, Agencją Artystyczną Pro Musica, Akademią Muzyczną we Wrocławiu, Liceum Muzycznym we Wrocławiu, Filharmonią Sudecką w Wałbrzychu oraz Theater Goerlitz /Niemcy/.
Twórca i wieloletni dyrektor artystyczny Zespołu Kameralnego PR i TV we Wrocławiu, Chóru Synagogi Pod Białym Bocianem we Wrocławiu, Polsko – Niemieckiej Młodej Filharmonii Dolny Śląsk, Chóru Kameralnego Filharmonii Wrocławskiej i szeregu innych zespołów.
Wystąpił na wielu festiwalach m. in. Wratislavia Cantans, Festiwalu Kultury Żydowskiej w Krakowie, Festiwalu Gaude Mater, Silesia Sonans, Legnica Cantat, Festiwalu Moniuszkowskim w Kudowie, Przeglądzie Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu, Festiwalu „Warszawa Singera”, festiwalach w Madrycie, Wiesbaden, Rydze, Nancy, Berlinie i Tallinie. Dyrygował koncertami w filharmoniach w Polsce i za granicą. Występował wielokrotnie w większości krajów europejskich oraz w Chinach. Dyrygował wieloma operami m. in. Strasznym Dworem St. Moniuszki, Nabucco G. Verdiego, Manru I. Paderewskiego, Aidą, Traviatą, Trubadurem G. Verdiego, Czarodziejskim Fletem W.A. Mozarta. Dokonał szeregu prawykonań m. in. Mszy Polskiej i Oratorium Pieśń Świata H.F. Tabęckiego.

Zrealizował nagrania dla firm fonograficznych, rozgłośni radiowych i telewizyjnych w kraju i za granicą. Koncertował i współpracował z wieloma znakomitymi Artystami: Josephem Malovanym, Radosławem Żukowskim, Piotrem Łykowskim, Moshe Sternem, Kazimierzem Myrlakiem, Krzysztofem Kolbergerem, Jerzym Mechlińskim, Lwem Kuznietzovem, Andorem Izsakiem, Lindsayem Davidsonem, Bente Kahan, Justyną Steczkowską, Adamem Hanuszkiewiczem, Wiesławem Hejną, Romanem Kołakowskim i wieloma innymi. Współpracował przy realizacji filmów: „Seszele”, w reż. B. Lindy, „Deszczowy żołnierz” i „Wygrany” w reż. W. Saniewskiego oraz kilku innych. Był wielokrotnie jurorem konkursów wykonawczych i kompozytorskich. Twórca i dyrektor artystyczny wrocławskich Wieczorów Tumskich, Koncertów Hawdalowych oraz Festiwalu Kultury Żydowskiej SIMCHA /wraz z Karoliną Szykier – Koszucką/. Dyrektor artystyczny Festiwalu Moniuszkowskiego w Kudowie. Autor widowiska „Koniec wieku – spotkanie kultur”. Współpracował przy realizacji wielkich widowisk m. in.: Anioły Europy, Misterium Iniquitatis, Requiem Pro Pace. We wrocławskiej Dzielnicy Wzajemnego Szacunku powołał do życia cykl „Biblia i Muzyka”, zainicjował warsztaty „Śpiewaj z rabinem, pastorem i księdzem”, założył ponadto dyskusyjny Salon Dzielnicy Wzajemnego Szacunku. Dyrektor artystyczny Fundacji PRO ARTE, dyrektor Agencji Artystycznej Art & Business Direction, przewodniczący zarządu Fundacji „Dzielnica Wzajemnego Szacunku  Czterech Wyznań”, wiceprezes zarządu i dyrektor artystyczny Fundacji „PRO ARTE 2002”. Jest laureatem Nagrody im. św. Brata Alberta. Wyróżniony został m. in. odznaką Zasłużony Działacz Kultury, medalem „Pontificia Facultas Theologica Wratislaviensis”, polsko-niemiecką nagrodą „Germanus”, medalami „Zasłużony dla Tolerancji” i „Zasłużony dla Województwa Dolnośląskiego”. Otrzymał nagrodę Marszałka Województwa Dolnośląskiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie kultury oraz nagrodę Dyrektora Wydziału Kultury i sztuki Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu.

Zapraszamy na koncerty!
www.facebook.com/ChorSynagogalny
www.fundacja4wyznan.pl
www.proarte.org.pl
www.simcha.art.pl