Powrót Panufnika. 100-lecie urodzin kompozytora
W 2014 r. miłośnicy muzyki na całym świecie celebrują 100. rocznicę urodzin Andrzeja Panufnika – polskiego emigranta i jednego z czołowych kompozytorów. W obchody włącza się również Muzeum Emigracji w Gdyni, organizując niepowtarzalne spotkanie z twórczością „klasyka XX wieku”. Za sprawą koncertu symfonicznego pod batutą Maestro Jerzego Maksymiuka, koncertu kameralnego, projekcji filmowych, wykładów i warsztatów dla osób w każdym wieku, Gdynia we wrześniu rozbrzmi muzyką najwyższych lotów. Czas na „Powrót Panufnika”!
W 1954 r. Andrzej Panufnik (1914-91) uciekł z komunistycznej Polski do Wielkiej Brytanii, gdzie pozostał już do końca życia. Wybitny kompozytor i dyrygent, nazywany klasykiem XX wieku, mimo międzynarodowej sławy i odznaczenia tytułem szlacheckim, w Polsce jest postacią mało znaną.
Emigracja była dla Andrzeja Panufnika ucieczką ku artystycznej i osobistej wolności, jednak reakcją ówczesnych władz na opuszczenie kraju było umieszczenie nazwiska i muzyki kompozytora na indeksie cenzury. Efektem zakazu – obowiązującego do 1977 r. – było niemal całkowite wymazanie twórcy z pamięci polskich słuchaczy.
Muzeum Emigracji w Gdyni odkrywa na nowo znamienitego Polaka-emigranta i inspirującego artystę, który zbudował oryginalny świat dźwiękowy, zachowując tradycyjne wartości, takie jak melodia, harmonia i przede wszystkim piękno brzmienia.
Zapraszamy na spotkanie z bogatą, klasyczną w nowoczesny sposób muzyką Andrzeja Panufnika zarówno melomanów, jaki i osoby, dla których będzie to pierwszy kontakt z dziełami kompozytora. Koncert kameralny, który wykona młody zespół NeoQuartet, z towarzyszeniem wizualizacji multimedialnych, oferuje wzbogaconą formę obioru muzyki poważnej.
Niewątpliwą atrakcją dla szerokiej publiczności będzie monumentalny koncert Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Bałtyckiej pod batutą Maestro Jerzego Maksymiuka z towarzyszeniem wybitnej skrzypaczki, Patrycji Piekutowskiej.
Wykłady i spotkania przybliżą sylwetkę artysty, jego bogate życie i sukcesy artystyczne. Wydarzenie uświetni swoją obecnością Lady Camilla Panufnik, żona kompozytora. Obrazu dopełnią pokazy filmów biograficznych, w tym emocjonujący dokument „Tata zza żelaznej kurtyny”, którego bohaterem jest syn dyrygenta.
Dla najmłodszych melomanów przygotowaliśmy rodzinne warsztaty muzyczne, podczas których będą mogli samodzielnie spróbować swoich sił na polu muzyki współczesnej.
Patronat honorowy nad wydarzeniem objęli: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Prezydent Gdyni Wojciech Szczurek.
Program Powrót Panufnika
100-lecie urodzin kompozytora
6 września 2014 | SOBOTA
WARSZTATY MUZYCZNE
12.00 | 14.00 | „Rodzinne komponowanie”
Pomorski Park Naukowo-Technologiczny w Gdyni | Sala D
POKAZY FILMOWE
16.00 | „Andrzej Panufnik z Londynu i z Warszawy” | „Powrót Andrzeja Panufnika”
17.00 | „Tata zza żelaznej kurtyny” | po filmie spotkanie z reżyserem
Pomorski Park Naukowo-Technologiczny w Gdyni | Sala Kinowa
KONCERT KAMERALNY
NeoQuartet | Oskar Zamek-Gliszczyński
Andrzej Panufnik – Kwartety smyczkowe
19.00 | Pomorski Park Naukowo-Technologiczny w Gdyni | Sala Audytoryjna
7 września 2014 | NIEDZIELA
KONCERT RODZINNY
12.30 | 14.00 | „Muzyka Panufnika dla dzieciaków z rodzinami”
Pomorski Park Naukowo-Technologiczny w Gdyni | Sala D
SPOTKANIA
15.00 | „Andrzej Panufnik i jego widzenie muzyki” | dr Katarzyna Szymańska-Stułka | InfoBox
17.00 | promocja „Autobiografii” Panufnika z udziałem Camilli Panufnik | foyer Teatru Muzycznego
GRA MIEJSKA
16.00 | gra „Powrót Panufnika” | start przy InfoBoxie
KONCERT SYMFONICZNY
Jerzy Maksymiuk | Patrycja Piekutowska | Orkiestra Symfoniczna Polskiej Filharmonii Bałtyckiej
Andrzej Panufnik – „Muzyka jesieni” | „Polonia” | „Kołysanka” | „Koncert skrzypcowy”
19.00 | Teatr Muzyczny im. Danuty Baduszkowej w Gdyni | Duża Scena
Na wszystkie wydarzenia wstęp wolny.
Na koncert i warsztaty obowiązują bezpłatne wejściówki.
fot. Portrety Andrzeja Panufnika © Camilla Panufnik
KONCERT KAMERALNY
6 września | 19.00 | Pomorski Park Naukowo-Technologiczny w Gdyni | Sala Audytoryjna
Repertuar:
„I Kwartet smyczkowy” | „II Kwartet smyczkowy Messages” | „III Kwartet smyczkowy Wycinanki”
Wizualizacje : Oskar Zamek-Gliszczyński
W trakcie trwania obchodów będą miały miejsce wydarzenia artystyczne związane z recepcją muzyki Andrzeja Panufnika i nią inspirowane. Do projektu zaproszony został zespół smyczkowy NeoQaurtet oraz artysta multimedialny Oskar Zamek-Gliszczyński, który stworzy wizualizacje i projekty korespondujące z twórczością Panufnika i muzyką prezentowaną na żywo.
NEOQUARTET
Koncert kwartetu smyczkowego NeoQuartet, złożonego z absolwentów Akademii Muzycznych w Gdańsku, Warszawie i Lucernie. Tworzą go: Karolina Piątkowska-Nowicka, Paweł Kapica, Michał Markiewicz i Krzysztof Pawłowski. Zespół posiada w swoim dorobku wiele prawykonań artystów młodego pokolenia, a także kompozycje twórców należących do klasyki muzyki XX wieku. Muzycy biorą udział w wielu znaczących wydarzeniach muzycznych, jak Festiwal Musica Electronica Nova we Wrocławiu czy NeoArte w Gdańsku.
KONCERT SYMFONICZNY
7 września | 19.00 | Teatr Muzyczny im. Danuty Baduszkowej w Gdyni | Duża Scena
Repertuar:
„Muzyka jesieni” | „Polonia” | „Kołysanka” | „Koncert skrzypcowy”
JERZY MAKSYMIUK
Wybitny polski dyrygent, kompozytor i pianista, urodzony w Grodnie w 1936 roku. W 1972 Jerzy Maksymiuk stanął na czele zespołu wyłonionego z Warszawskiej Opery Kameralnej, który pod nazwą Polska Orkiestra Kameralna zyskał międzynarodowy rozgłos. W 1973 podjął współpracę z Wielką Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia, z którą odbył tournée m.in. po Stanach Zjednoczonych. W latach 1975-77 był jej pierwszym dyrygentem i kierownikiem artystycznym.
Sukcesy odniesione w 1977 podczas pierwszego tournée z Polską Orkiestrą Kameralną, zwłaszcza w Anglii, zaowocowały kontraktem na nagrania płytowe w firmie EMI i licznymi występami z orkiestrami brytyjskimi, m.in. z London Symphony Orchestra, London Philharmonic Orchestra, English Chamber Orchestra, BBC Philharmonic Orchestra. W 1979 wystąpił z Polską Orkiestrą Kameralną w Carnegie Hall w Nowym Jorku, w 1981 odbył z nią kolejne wielkie tournée koncertowe po Japonii, Australii, Nowej Zelandii, Stanach Zjednoczonych i Niemczech.
W roku 1983 Jerzy Maksymiuk został szefem BBC Scottish Symphony w Glasgow i kierował nią do 1993 roku doprowadzając tę orkiestrę do grona czołowych orkiestr brytyjskich. W 1990 zadebiutował z orkiestrą na BBC PROMS w Royal Albert Hall w Londynie, łącznie wystąpił tam ponad dwadzieścia razy. Jerzy Maksymiuk jest wybitnym promotorem muzyki współczesnej. Przez wiele lat był członkiem komisji repertuarowej Festiwalu „Warszawska Jesień”. Artysta został odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym medalem „Gloria Artis”. Szczyci się także Super Wiktorem.
PATRYCJA PIEKUTOWSKA
Wybitna polska skrzypaczka, która koncertuje na całym świecie od 17 lat. Dotychczas zagrała ponad 600 koncertów w 32 krajach. Posiada tytuł doktora habilitowanego sztuk muzycznych i jest profesorem nadzwyczajnym Akademii Sztuki w Szczecinie. Występowała m.in. w Carnegie Hall i Lincoln Center w Nowym Jorku, Teatro Colon w Buenos Aires, Teatro Guaíra w Kurytybie, National Center for the Performing Arts w Pekinie, w filharmoniach w Santiago de Chile, Bukareszcie, Montevideo, Warszawie, Pekinie, Wuhan, Tianjin, Hamburgu, Kijowie i wielu innych.
Od pięciu lat prezentuje swój autorski projekt – recital na skrzypce solo „Od Bacha do Pendereckiego”, który wykonuje w największych metropoliach świata. Od wielu lat zapraszana jest jako pedagog na kursy mistrzowskie zarówno w Polsce, jak i za granicą. Zasiada również w jury licznych konkursów skrzypcowych.
Nagrała dziesięć albumów, m.in. sześć z muzyką polską XX wieku. Zdobyła wiele prestiżowych nagród fonograficznych. Jako pierwsza polska skrzypaczka została uhonorowana MIDEM Classical Award, przyznaną w Cannes za płytę poświęconą w całości muzyce Krzysztofa Pendereckiego. W czerwcu 2014 roku ukazała się dziesiąta, jubileuszowa płyta z okazji 15-lecia fonografii artystki.
W tym samym czasie Patrycja Piekutowska została wybrana do grona „25 liderów na przyszłe 25 lat” w projekcie stworzonym przez Magazyn „Teraz Polska”. Wyróżnienie przyznawane jest Polakom, którzy nie skończywszy 40 roku życia zaistnieli w sposób znaczący w swoich zawodach i mogą mieć wpływ na kształtowanie kolejnego pokolenia.
ORKIESTRA SYMFONICZNA POLSKIEJ FILHARMONII BAŁTYCKIEJ IM. FRYDERYKA CHOPINA W GDAŃSKU
Orkiestra Symfoniczna powstała wraz z Filharmonią w 1945 roku. Obecnie filharmonicy gdańscy należą do grupy wiodących orkiestr w Polsce. Orkiestrę Symfoniczną prowadzą znakomici dyrygenci z kraju i ze świata, m.in. Sir Neville Marriner, Antoni Wit, Roman Kofman, Gabriel Chmura, Maxim Vengerov, Jerzy Maksymiuk, Tadeusz Strugała, Michael Zilm, Juozas Domarkas, Franco Ferraro, Carlo Zecchi, Felix Carrasco.
Orkiestra symfoniczna uczestniczyła w wielu krajowych i europejskich festiwalach – w Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”, Wratislavia Cantans, Festiwal „Solidarity of Arts”, Festiwalu „Aspekte” w Salzburgu i wielu innych.
Do znaczących wydarzeń artystycznych ostatnich lat można zaliczyć: koncert Jeana-Michela Jarre’a z okazji 25-lecia powstania „Solidarności” w 2005 roku, udział Sekcji Dętej Orkiestry Symfonicznej w wykonaniu „Siedmiu bram Jerozolimy” Krzysztofa Pendereckiego w 2008 roku, wykonanie pod batutą Sir Neville’a Marrinera „War Requiem” B. Brittena w ramach Festiwalu „Solidarity of Arts” w 2009 roku.
POKAZY FILMOWE
6 września | Pomorski Park Naukowo-Technologiczny w Gdyni | Sala Kinowa
16.00 | „Andrzej Panufnik z Londynu i z Warszawy” | „Powrót Andrzeja Panufnika”
17.00 | „Tata zza żelaznej kurtyny” | po filmie spotkanie z reżyserem
„Andrzej Panufnik z Londynu i z Warszawy”, reż. Andrzej Papuziński, 1990, 32'
Film realizowany z okazji festiwalu „Warszawska Jesień ‘90”, którego główną postacią był Andrzej Panufnik.
„Powrót Andrzeja Panufnika”, reż. Andrzej Papuziński, 1996, 28'
Dokument prezentuje kompozytora w domu w Twickenham oraz w Polsce, dyrygującego wykonaniem własnego utworu podczas festiwalu „Warszawska Jesień”.
„Tata zza żelaznej kurtyny”, reż. Krzysztof Rzączyński, 2009, 52'
Dlaczego Andrzej Panufnik postanowił opuścić ojczyznę? Jakie presje polityczne i osobiste dramaty stały za tą decyzją? Odpowiedzi na te pytania poznajemy razem z Jemem Panufnikiem, synem kompozytora, który kilkanaście lat po jego śmierci przyjeżdża do Polski.
SPOTKANIA
7 września | 15.00 | InfoBox Gdynia
„Andrzej Panufnik i jego widzenie muzyki”
Wykład | dr Katarzyna Szymańska-Stułka (Uniwersytet Muzyczny im. F. Chopina w Warszawie)
7 września | 17.00 | foyer Teatru Muzycznego w Gdyni
Promocja książki „Autobiografia” Andrzeja Panufnika
Gość specjalny | Lady Camilla Panufnik
WARSZTATY MUZYCZNE
6 września | 12.00 | 14.00 | Pomorski Park Naukowo- Technologiczny w Gdyni | Sala D
„Rodzinne komponowanie”
Prowadzenie: Mirosława Lipińska, Ryszard Popowski (Orkiestra Vita Activa/ECEKON)
Przejdź fascynującą drogę od wyobraźni kompozytora do sali koncertowej! Przy pomocy improwizacji kierowanej i prostych działań na profesjonalnych instrumentach, poznaj wielobarwny świat muzyczny Andrzeja Panufnika.
Wydarzenie dla dzieci od lat 8 z rodzicami oraz młodzieży. Warsztaty trwają 1,5 godziny i odbędą się dwukrotnie.
KONCERT RODZINNY
7 września | 12.30 | 14.00 | Pomorski Park Naukowo-Technologiczny w Gdyni | Sala D
„Muzyka Panufnika dla dzieciaków z rodzinami”
Prowadzenie: Fundacja „Muzyka jest dla wszystkich”
Poznajcie muzykę współczesną z całą rodziną! Zapraszamy dzieciaki wraz z rodzinami do odkrywania bogactwa muzyki Andrzeja Panufnika poprzez interakcję muzyków z widownią, aktywne słuchanie oraz wspólną zabawę.
Wydarzenie dla dzieci w wieku 3-8 lat wraz z rodzicami, koncert trwa 45 minut i odbędzie się dwukrotnie.
GRA MIEJSKA „POWRÓT PANUFNIKA”
7 września | 16.00-17.30 | start przy InfoBoxie
Godziny startu: 16.00, 16.15, 16.30 | ogłoszenie wyników: 18.00 | InfoBox
Scenariusz gry: Piotr Szulc
Kim był Sir Andrzej Panufnik, którego życiorys mogłyby posłużyć za scenariusz kilku emocjonujących filmów? Dowiecie się tego podążając śladami kompozytora – od młodości i okresu okupacji, przez czasy komunizmu i dramatyczną ucieczkę z PRL, aż po życie na emigracji. Czekają was niespodziewane wyzwania i zwroty akcji, a dla najlepszych – nagrody!
Informacja o Organizatorze
Muzeum Emigracji w Gdyni
Łączymy historie
W Gdyni powstaje instytucja, która opowiadać będzie o jednym z najistotniejszych zjawisk współczesnego świata, które w szczególny sposób wpłynęło na przeszłość i teraźniejszość polskiego społeczeństwa. W industrialnym otoczeniu portu, na styku lądu i morza powstaje unikalna na mapie Polski placówka – Muzeum Emigracji w Gdyni. W Dworcu Morskim, skąd setki tysięcy ludzi wyruszało w świat, opowiemy o poruszających doświadczeniach polskich emigrantów z końca XVIII jak i początku XXI wieku. Trudno o lepsze miejsce dla instytucji, która stawia pytania o czas i kierunki emigracji, o jej przyczyny, charakter i dalsze losy emigrantów. Pod adresem Gdynia, Polska 1 historie ludzi wyjeżdżających z Polski w różnych czasach, do różnych krajów połączymy we wspólną, ogólnopolską historię, w najszerszym tego słowa znaczeniu.
Jesteśmy muzeum historycznym, prowadzimy jednak swoją działalność w ścisłym związku ze współczesnością. Inaczej nie można opowiedzieć o zjawisku, które dotyczy dziś bezpośrednio 200 milionów ludzi na całym świecie, a dla 2 milionów Polaków stało się po akcesji do Unii Europejskiej doświadczeniem pokoleniowym. Jednocześnie intensywnym debatom politycznym na temat emigracji rzadko towarzyszy refleksja o historycznym charakterze tego zjawiska. Tymczasem poza krajem żyje około 20 milionów osób polskiego pochodzenia, z czego większość to potomkowie emigrantów. Powstania narodowe, wojny światowe, trudny okres powojenny w równie znaczącym stopniu co kwestie ekonomiczne przyczyniały się do masowego charakteru emigracji z Polski. Nierzadko były to osobiste wybory motywowane pragnieniem lepszego życia, podążaniem za marzeniami i ambicjami. Wszystkie te czynniki sprawiły, że Polacy są szóstą diasporą na świecie a bez historii emigracji trudno zrozumieć całą polską historię. Dlatego mamy nadzieję, że Muzeum Emigracji w Gdyni stanie się miejscem autentycznego spotkania Polaków z kraju i z zagranicy.
Muzeum jest obecnie w organizacji i zainauguruje swoją działalność w Dworcu w pierwszym kwartale 2015 roku. Pozostająca w dyspozycji instytucji powierzchnia 6000 m2 daje możliwość wykreowania nowoczesnego miejsca wykraczającego poza granice działania tradycyjnej placówki. Oprócz wystawy stałej Muzeum będzie gościło ekspozycje czasowe, a także stanie się areną działań animujących aktywność mieszkańców, polem dyskusji i miejscem spotkań ludzi nauki i sztuki. Wśród wielu atrakcji czekających na gości znajdzie się sala kinowa, księgarnia, restauracja, kawiarnia oraz przestrzeń na ciekawą inicjatywę artystyczną bądź happening. Już teraz Muzeum realizuje szereg inicjatyw – konkursów, wystaw, wydarzeń o charakterze festiwalowym. Wszystko to aby łączyć przeszłość z teraźniejszością, a edukację z ofertą kulturalną na najwyższym poziomie.
Zajrzyj na: www.muzeumemigracji.pl oraz facebook