Kilka słów o II koncercie na wiolonczelę i orkiestrę Pawła Mykietyna
Nagrodę im. Cypriana Kamila Norwida w kategorii muzyka otrzymał Paweł Mykietyn. II koncert na wiolonczelę i orkiestrę symfoniczną, nagrodzony 24 kwietnia, został jednak przez wiele osób doceniony znacznie wcześniej. Jedną z nich jest Maciej Stuhr.
W czwartek 24 września odbyła się konferencja, podczas której zostali ogłoszeni laureaci XIX edycji Nagrody im. Cypriana Kamila Norwida.
– Drugi koncert wiolonczelowy powstał z inicjatywy mojego przyjaciela – wybitnego wiolonczelisty Marcina Zdunika. Starałem się w tym utworze dokonać syntezy moich poszukiwań związanych z czasem w muzyce. Starałem się też oczywiście, żeby był komunikatywny. Zależało mi na tym, żeby w tę żelazną konstrukcję matematyczną wlać jakąś silną ludzką emocję
– komentował już nagrodzony Paweł Mykietyn.
Mówiąc o tym dziele, nie wypada nie wspomnieć o filmie pod tym samym tytułem. Emocje, które wzbudza koncert, zainspirowały bowiem Macieja Stuhra do stworzenia niekonwencjonalnego projektu.
Kiedy już układałem w głowie scenariusz, los sprawił, że trafiłem na prapremierowe wykonanie koncertu Pawła [Mykietyna]. Oniemiałem! Siedziałem w Studiu im. Lutosławskiego, zamykałem oczy, a ten film mi się niemal wyświetlił. Już w trakcie koncertu wiedziałem, że moim marzeniem jest wykorzystanie tej muzyki i że dobrze byłoby jej nie przeszkadzać i zaryzykować film niemy
– mówi o swoim dziele reżyser.
Historia przedstawiona w filmie jest inspirowana rzeczywistymi wydarzeniami opisanymi w reportażu Małgorzaty Smolak „Mówię do was przez CyberOko: Chcę żyć”. Więcej o projekcie można przeczytać tutaj.
Maciej Stuhr odnalazł w utworze podstawę dla historii o lekarzu-artyście, który dostaje wylewu podczas występu. Ratunek przychodzi na tyle późno, że zostaje on praktycznie całkowicie sparaliżowany. Istotą fabuły jest więc walka o prawa do stanowienia za bohatera – kto ma to robić? On sam? Przyjaciel? Żona? Ten wątek walki jednostki ze światem w dziele Mykietyna odnajduje również Maciej Jabłoński, opisując „II koncert na wiolonczelę i orkiestrę”:
– Kształt partii solowej wskazuje na niepewność i zagubienie, jednocześnie mocno zaznaczona jest tutaj zależność domniemanego bohatera dramatu od otaczającej go rzeczywistości. Motywy i akordy prezentowane przez solistę natychmiast przenikają do orkiestry, tworząc złowieszcze przekomarzanie się i przedrzeźnianie. Wiolonczela solo raz po raz usiłuje uciec, wyrwać się z tej zależności, są to jednak kroki bezskuteczne.
Utwór Mykietyna pomimo swojej „matematycznej” struktury wywołuje wielkie emocje, inspiruje i zachwyca odbiorców. Nagroda im. Norwida przyznana kompozytorowi potwierdza jedynie fakt, że II koncert ma potencjał, by na stałe zostać wpisany do historii polskiej muzyki.
Wojciech Gabriel Pietrow