Polskie orkiestry barokowe. Znasz?

IWONA GRANACKA: Jeśli interesujesz się muzyką dawną i lubisz posłuchać jej także na żywo w wykonaniu rodzimych muzyków, ale nie wiesz gdzie i jak zacząć szukać ciekawych koncertów, to poniższe zestawienie może okazać się pewnym drogowskazem. W Polsce działa coraz więcej większych i mniejszych zespołów specjalizujących się w muzyce dawnej, dlatego swój przegląd poświęcam tym razem wyłącznie dużym, orkiestrowym składom. W moim zestawieniu znalazły się zarówno orkiestry, które zaczęły swoją działalność artystyczną kilkadziesiąt lat temu, jak i młode, istniejące zaledwie od kilku lat zespoły. Łączy je jednak brak zgody na artystyczną stagnację oraz nieustanna chęć podejmowania nowych wyzwań i realizowania oryginalnych projektów.

Artykuł pochodzi z portalu Fundamentum. Uwaga, to dopiero część pierwsza przewodnika.

Zespół Instrumentów Dawnych Warszawskiej Opery Kameralnej Musicae Antiquae Collegium Varsoviense (MACV)
MACV, założony w 1957 roku przez Stefana Sutkowskiego, jest najstarszym w Polsce zespołem wykonującym muzykę dawną. Od 1993 działa pod kierunkiem klawesynisty Władysława Kłosiewicza, a od 2015 roku kierownikiem artystycznym pionu Opera Barok Warszawskiej Opery Kameralnej jest Lilianna Stawarz, która także prowadzi od klawesynu i pozytywu opery, dzieła instrumentalne oraz wokalno-instrumentalne. W repertuarze zespołu jest około 20 dzieł operowych, utwory kompozytorów polskiego baroku oraz dziesiątki dzieł europejskiej muzyki instrumentalnej i wokalno-instrumentalnej. Od 2014 roku Warszawska Opera Kameralna współpracuje ze Stowarzyszeniem Dramma per Musica, którego celem jest prezentowanie szerokiej publiczności niewykonywanych dotąd w Polsce oper barokowych.

Arte dei Suonatori
Orkiestra Arte dei Suonatori została założona w 1993 roku przez skrzypków, Ewę i Aureliusza Golińskich, i jest obecnie jednym z najlepiej rozpoznawanych w Europie polskich zespołów, które specjalizują się w wykonawstwie muzyki dawnej. Zespół może pochwalić się sporym repertuarem, w którego skład wchodzi około 600 kompozycji wraz z 17 nagranymi płytami na 13 albumach. To, czego na pewno nie można orkiestrze odmówić to nieustanne podejmowanie nowych projektów muzycznych i intensywna działalność koncertowa. Arte dei Suonatori jest także twórcą całorocznego festiwalu „Muzyka Dawna – Persona Grata”, w ramach którego organizuje serie koncertów w różnych ośrodkach w Polsce i zaprasza do współpracy wielu zagranicznych muzyków specjalizujących się w muzyce dawnej. Zespół angażuje się także we współpracę z muzykami spoza świata muzyki dawnej – pod koniec ubiegłego roku w ramach 3×3 Festival orkiestra koncertowała z Agatą Zubel i Gabą Kulką, a już w marcu rozpocznie trasę koncertową promującą nową płytę nagraną razem z Czesławem Mozilem („Księga Emigrantów.Tom II”).

Goldberg Baroque Ensemble i Goldberg Vocal Ensemble
Orkiestra barokowa Goldberg Baroque Ensemble została założona przez Andrzeja Mikołaja Szadejkę w 2008 roku w Gdańsku. W skład zespołu wchodzą instrumentaliści oraz wokalna grupa kameralistów, która występuje też a capella jako Goldberg Vocal Ensemble. Podkreślić należy fakt, że zespół działa na polu popularyzacji repertuaru tworzonego w Gdańsku w epoce baroku i współpracuje z Biblioteką Gdańską Polskiej Akademii Nauk. W ramach projektu „Muzyczne Dziedzictwo Miasta Gdańska” zespół nagrał już kilka albumów z kompozycjami, które zachowały się w gdańskich zbiorach bibliotecznych. Za płytę „The Gdańsk Baroque Cantatas” Goldberg Baroque Ensemble został nominowany w 2015 roku do Fryderyków w kategorii muzyka dawna. Orkiestra występuje też regularnie w ramach Festiwalu Goldbergowskiego organizowanego corocznie w Gdańsku. Dzięki współpracy z niemiecką wytwórnią płytową Musikproduktion Dabringhaus und Grimm (MDG) zespół zainicjował nową serię płytową Musica Baltica, na której ma zamiar promować zapomniane kompozycje twórców z regionu Morza Bałtyckiego.

Orkiestra Kore
Orkiestra Kore to stosunkowo młody zespół założony przez klawesynistkę Joannę Boślak-Górniok. Zaprosiła ona do współpracy zarówno bardziej doświadczonych muzyków, jak i młodych instrumentalistów, którzy stoją dopiero u progu swojej kariery artystycznej. Zespół zaczął swoją działalność podczas festiwalu Muzyka w Raju w Paradyżu, następnie występował podczas dwóch ostatnich edycji Poznań Baroque, a w 2016 roku koncertował także w Filharmonii Narodowej wykonując utwory J.S. Bacha, C.Ph.E. Bacha oraz G.P. Telemanna.

Capella Cracoviensis
Capella Cracoviensis to zespół założony ponad 45 lat temu, którym do 2008 roku kierował dyrygent i muzykolog Stanisław Gałoński. Obecnie funkcję dyrektora i kierownika artystycznego pełni organista, klawesynista i dyrygent Jan Tomasz Adamus. Ta specjalizująca się w wykonawstwie muzyki dawnej orkiestra ma w swoim repertuarze największe dzieła barokowej muzyki instrumentalnej, wokalno-instrumentalnej oraz kilka oper. Zespół ma na swoim koncie dwa albumy nagrane dla francuskiego wydawnictwa Alpha / Outhere Music z Te Deum Charpentiera i Lully (2014) oraz kompletem motetów Jana Sebastiana Bacha (2015). Ciekawym projektem, w który Capella została zaangażowana w 2013 roku jest album z koncertami klawesynowymi J.S. Bacha, na którym orkiestra towarzyszy Piotrowi Orzechowskiemu i Marcinowi Maseckiemu, którzy grają na tym nagraniu na fortepianach elektroakustycznych. Do najnowszych projektów fonograficznych orkiestry należy płyta z 2016 roku z Adriano in Siria (dramma per musica) G.P. Pergolesiego dla wytwórni Decca.

Gradus ad Parnassum
To zespół instrumentalny specjalizujący się w muzyce dawnej, który działa od 2012 roku pod kierownictwem artystycznym Krzysztofa Garstki. Co ciekawe, choć zespół jest obecnie związany głównie z Warszawą i Orkiestrą Barokową Akademii Operowej, to rozpoczął swoją działalność podczas Festiwalu Camera Pro Classicaorganizowanego cyklicznie w Sejnach na Podlasiu. W 2016 roku młodzi muzycy uczestniczyli w realizacji opery „Cud, czyli Krakowiaki i Górale” Jana Stefaniego w reżyserii Jarosława Kiliana i pod kierownictwem muzycznym Władysława Kłosiewicza, a we wrześniu ubiegłego roku wystąpili w ramach II Festiwalu Oper Barokowych w Teatrze Królewskim w Warszawie.

Cornu Copiae
Cornu Copiae to kolejna młoda orkiestra kameralna specjalizująca się w muzyce dawnej wykonywanej na instrumentach historycznych. Zespół powstał w 2015 roku z inicjatywy skrzypaczki Karoliny Habało, a od 2016 roku działa pod skrzydłami Fundacji Promocji Kultury i Sztuki Ad Operam. W skład orkiestry wchodzą studenci i absolwenci Katedry Muzyki Dawnej krakowskiej Akademii Muzycznej oraz kilku uczelni zagranicznych. Cornu Copiae ma w swoim repertuarze utwory instrumentalne kompozytorów barokowych, a szczególne miejsce zajmują w nim koncerty instrumentalne na dwóch lub więcej solistów. Miejmy nadzieję, że wkrótce będzie można posłuchać zespołu na żywo także w innych polskich miastach!

Zaprezentowane w zestawieniu orkiestry barokowe działają w różnych miastach w Polsce, jednak są to przede wszystkim duże ośrodki, w których funkcjonują wyższe uczelnie muzyczne. Nie znaczy to jednak, że mieszkając w mniejszym mieście jesteśmy pozbawieni szansy usłyszenia muzyki dawnej na żywo! Na przykład, Arte dei Suonatori koncertuje co roku w mniejszych miastach w ramach festiwalu „Muzyka Dawna – Persona Grata”, a Orkiestrę Kore można usłyszeć każdego lata w Paradyżu i innych miejscowościach w Wielkopolsce. Ogromnym atutem tego typu zespołów jest to, że nie są przywiązane na stałe do jednej sali koncertowej. Dlatego możemy je usłyszeć zarówno na dużym koncercie w Warszawskiej Archikatedrze, jak i w małym kościele na Mazurach.

Tutaj możecie znaleźć więcej informacji o zespołach, ich płytach i koncertach:

• Warszawska Opera Kameralna – http://www.operakameralna.pl/?news_pl
• Arte dei Suonatori – http://www.artedeisuonatori.pl/#ads
• Goldberg Baroque Ensemble – http://www.goldbergensemble.eu/index.html
• Orchestra Kore – http://www.koreorchestra.pl
• Capella Cracoviensis – http://capellacracoviensis.pl
• Cornu Copiae – http://adoperam.com.pl/cornu-copiae/

Na portalu fundamentum.com.pl w artykule Przewodnik po polskich orkiestrach barokowych posłuchasz, jak brzmią powyższe zespoły. Choć my, wraz z autorką tekstu polecamy także, a może przede wszystkim koncerty na żywo.